Wójt gminy Rudka, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, proboszcz parafii w Rudce, Koło Gospodyń Wiejskich w Olendach i Komitet Obchodów zapraszają na uroczystość upamiętniającą 70. rocznicę buntu mieszkańców wsi Olendy przeciwko przymusowej kolektywizacji. Wydarzenie odbędzie się w niedzielę 28 kwietnia w Rudce i Olendach.
REKLAMA
Protest mieszkańców Olend, w dniu 3 kwietnia 1954 roku, był jednym z najbardziej spektakularnych spośród wielu przypadków zbiorowych wystąpień przeciw kolektywizacji, jakie wydarzyły się w dawnym województwie białostockim.
Z nakazu władz komunistycznych na terenie wsi Olendy miała powstać rolnicza spółdzielnia produkcyjna „Iskra", z czym wiązało się odebranie gruntów rolnikom. Spotkało się to z protestem ze strony mieszkańców, a zwłaszcza kobiet, które wyszły na pobliskie pola, by uniemożliwić ich zaoranie.
Kilkoro z uczestników, uznanych przez organy bezpieczeństwa za prowodyrów zajścia zostało aresztowanych, osądzonych i surowo ukaranych. Bolesława Fronc i Bolesław Michalczuk zostali skazani na rok więzienia, Franciszek Kwiatkowski - na osiem miesięcy pozbawienia wolności, Genowefa Osiel – na sześć miesięcy, Anna Angielczyk – na rok więzienia w zawieszeniu na trzy lata, zaś Wiesława Pampuch, Janina Balejko, Anna Kucharczyk – na sześć miesięcy więzienia w zawieszeniu na trzy lata.
Bunt mieszkańców nazywany jest również „buntem babskim” ze względu na to, jak ważną rolę odegrały w nim kobiety.
Celem uroczystości jest przypomnienie tej karty historii oraz oddanie hołdu mieszkańcom Olend, uczestnikom wydarzeń z 1954 roku.
Program uroczystości:
Rudka:
12:00 – Msza święta koncelebrowana pod przewodnictwem biskupa drohiczyńskiego Piotra Sawczuka w kościele p.w. Trójcy Przenajświętszej.
Olendy:
13:30 - złożenie kwiatów i modlitwa przy krzyżu pamiątkowym w Olendach, odsłonięcie tablicy upamiętniającej wydarzenia buntu z 1954 roku, przemówienia okolicznościowe,
14:30 – prelekcja dr. Marcina Markiewicza (Oddział IPN w Białymstoku).
Uroczystość objęta została patronatem honorowym biskupa Drohiczyńskiego, ministra rolnictwa i rozwoju wsi, wojewody podlaskiego i marszałka województwa podlaskiego.
opr. (pb)