Życie w wiejskich gminach wydaje się spokojniejsze, a dla niektórych osób wręcz monotonne na tle głośnych miast. Władzom gmin Rudka i Wyszki trudno było walczyć z oczywistą tendencją - zwłaszcza jeśli chodzi o organizację wydarzeń w czasie epidemii. Dlatego w 2020 roku postawiły głównie na realizację ważnych inwestycji. Ten rok zostanie zapamiętany również dzięki aktywności mieszkańców, zwłaszcza w czasie głosowań.
Gmina Rudka - rok pod znakiem wyborów
W gminie Rudka mieszka ok. 2 tys. osób. Ma to swoje zalety i wady. O jednym z niewątpliwych pozytywów przekonaliśmy się tego lata, gdy MSWiA zorganizowało „Bitwę o wozy". Przypomnijmy - w czasie wyborów prezydenckich gminę do 20 tys. mieszkańców z najwyższą frekwencją przy urnach z terenu każdego województwa nagradzano nowym wozem ratowniczo-gaśniczym. Ta zachęta profrekwencyjna szczególnie podziałała na władze - wójt Marcin Gawrysiak ze swoimi współpracownikami z rozmachem przeprowadzili akcję promocyjną, co spotkało się z pozytywnym odzewem wyborców.
W pierwszej turze gmina Rudka musiała uznać wyższość Kulesz Kościelnych (62,85 proc. przy 71,92 proc.) i gdy wydawało się, że cel nie zostanie został osiągnięty, to przed drugą turą wyborów ministerstwo przygotowało dogrywkę - tym razem z większą pulą aut, dla zwycięzcy w każdym dawnym województwie (z lat 1975-1998). Jeszcze bardziej zmotywowani mieszkańcy wręcz zmiażdżyli konkurencję, osiągając jeden z najlepszych wyników w kraju - 82,35 proc. To nie koniec nagród - Urząd Marszałkowski obdarował gminę 50 tys. zł w ramach Pucharu Gmin, a senator Jacek Bogucki przekazał 10 tys. zł - te środki przeznaczono na remonty oraz wyposażenie gminnych świetlic. Znakomita współpraca dla dobra społeczności spotkała się z wieloma pochwałami i gratulacjami. Doceniono, że wyborcy dostrzegli, iż przez zamieszkiwanie w małej gminie łatwiej będzie osiągnąć im wysoką frekwencję przy urnach. Dlatego też zmobilizowali się, by otrzymać ważny dla ich bezpieczeństwa samochód dla OSP oraz zdobyć środki na remonty. Władze ucieszyło z kolei, że z niewielkiego budżetu gminy nie trzeba było wydawać ani złotówki na wart blisko 800 tys. zł wóz.
To niejedyny pojazd jaki udało pozyskać się gminie - pod koniec listopada do Rudki trafił bus służący do przewozu dzieci niepełnosprawnych. Jego zakup sfinansowano dzięki dotacji PFRON (160 000 zł) oraz ze środków własnych gminy. Łączny koszt wyniósł 273 060 zł.
Co ciekawe, gmina Rudka była w centrum uwagi nie tylko w trakcie wyborów prezydenckich. W kwietniowych wyborach uzupełniających do rady w Rudce zagłosowało 58 osób, czyli dokładnie połowa z 116 uprawnionych. W przypadku tego głosowania zainteresowanie ogólnopolskich mediów przykuła jego organizacja w czasie pierwszej fali pandemii i obostrzeń i reakcja mieszkańców okręgu. Nowym radnym został Jan Wiński, kandydat z komitetu Prawo i Samorządy, który zdobył 28 głosów.
Na terenie gminy chętnie korzysta się z odnawialnych źródeł energii. W tym roku 128 paneli fotowoltaicznych stanęły obok urzędu w Rudce. Ich łączna moc to 39,68 kW. Inwestycja kosztowała 148 705,03 zł, z czego 96 718,72 zł pochodziło z dofinansowania z Urzędu Marszałkowskiego. Wyprodukowana energia pozwoli na oszczędności. Zasila ona urządzenia w stacji uzdatniania wody.
Nowym zjawiskiem w ostatnich latach jest reaktywacja lub powstawanie kół gospodyń wiejskich. W gminie Rudka takie organizacje działają prężnie nie tylko w swoich miejscowościach, ale także odnoszą sukcesy w wojewódzkich, a nawet ogólnopolskich konkursach.
W ostatnich dwunastu miesiącach należy wyróżnić dwa osiągnięcia. W konkursie „Opowiedz mi o stole – Wielkanoc 2020” organizowanego przez Urząd Marszałkowski panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Olendach z gm. Rudka zajęły pierwsze miejsce w kategorii literackiej. Izabela Zapisek przytoczyła opowieść nestorki rodu, śp. Zofii Zapisek. Można przeczytać nie tylko oryginalną gwarę tego regionu, ale też poznać znaczenie niezrozumiałych wyrażeń.
W lipcu Oddział Terenowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa ogłosił wyniki konkursu kulinarnego „Podlaski przepis”. Był on adresowany do Kół Gospodyń Wiejskich z województwa podlaskiego. Wręczenie nagród odbyło się 17 września w Białymstoku. W kategorii „tradycyjna potrawa regionalna” zwycięstwo odniosły panie z Koła Gospodyń Wiejskich „Róża" w Rudce. Podniebienia jurorów podbiła faszerowana głowizna.
Gmina Wyszki - kultura
2020 rok rozpoczął się od zmiany na stanowisku dyrektora Gminnego Centrum Biblioteczno-Kulturalnego w Wyszkach. Pełniącego tę funkcję od wielu lat Henryka Zalewskiego zastąpił Marek Jarosz. Nowy dyrektor zaangażował się w występy, grając już w jasełkach, ale prawdziwy „chrzest bojowy" przeszedł 8 marca, organizując Dzień Kobiet z występami muzycznymi, teatralnymi oraz poradami kosmetycznymi. Z kolei 30 sierpnia przy okazji Święta plonów w kościele parafialnym wystąpili wybitni artyści operowi na czele z Aleksandrem Teligą - śpiewakiem zaliczanym do czołówki europejskich, a nawet światowych basów. Swoje partie wokalne w brawurowy sposób wykonały także Justyna Dyla (sopran) i Renata Dobosz (mezzosopran). Na instrumentach klawiszowych akompaniowała całej trójce Halina Teliga - małżonka solisty.
W niewielkiej Strabli seniorzy skupieni są w KGW „Strabella - Moja Mała Ojczyzna" i współpracują z Filią Biblioteczną. W minionym roku wzięli udział w wielu konkursach. Byli uczestnikami konkursu „Podlaski Przepis". KGW zaprezentowało swoje kulinarne umiejętności podczas projektu „Wypieki strabelskie - to smaki anielskie", Olimpiada Aktywności Wiejskiej, „Pożegnanie wakacji na wesoło i na słodko" czy „Przeminęło, przeleciało i przekwitło jako kwiat...".
Inwestycje, remonty oraz oświata
Budynek ośrodka zdrowia w Topczewie powstał pod koniec lat 60. Przez ostatnie dekady jego elewacja nie tylko odstraszała swoim wyglądem, ale też nie dawała należytego ocieplenia. Dzięki termomodernizacji wspomniane problemy zniknęły. Inwestycja została sfinansowana w całości ze środków własnych gminy Wyszki.
Z kolei ponad 30 lat funkcjonowała stara stacja uzdatniania wody w Budlewie. W tym roku została rozebrana, a na jej miejscu wzniesiono nową, nowoczesną, sterowaną komputerowo oraz wspomaganą przy pomocy paneli fotowoltaicznych. Aby wybudować obiekt gmina Wyszki pozyskała środki finansowe z Urzędu Marszałkowskiego - ponad 1 mln zł, a sama na ten cel przeznaczyła ze swojego budżetu 1,4 mln zł.
Pomimo wysokiej frekwencji w drugiej turze wyborów prezydenckich (67,5 proc.), gmina Wyszki nie mogła liczyć na nowy samochód strażacki. Ten przeznaczony dla OSP Topczewo pozyskano w inny sposób. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wyłożyło 180 tys. zł, a Fundusz Ochrony Środowiska 380 tys. zł. Resztę miała wyłożyć gmina, a do zakupu wozu 40 tys. zł dorzucił jeszcze Urząd Marszałkowski.
25 listopada we wsi Koćmiery oficjalnie oddano do użytku nową drogę asfaltową, o którą od lat starali się mieszkańcy miejscowości. Remont 990-metrowej drogi rozpoczął się w drugiej połowie lipca. Był on możliwy dzięki dofinansowaniu z Funduszu Dróg Samorządowych w wysokości ok. 530 tys. zł. Koszt inwestycji wyniósł 1,199 mln zł.
W minionym roku rozpoczął się generalny remont drewnianej cerkwi w Maleszach. Środki na realizację tego celu zbiera proboszcz ks. Marek Jakimiuk.
Szkoła Podstawowa w Wyszkach przeszła gruntowną termomodernizację - jej łączny koszt to ok. 1,5 mln zł, z czego 85 proc. sfinansowano dzięki funduszom z Urzędu Marszałkowskiego. Budynek szkoły nie był remontowany od początku jego użytkowania: były tam stare okna, sypiący się tynk, żeliwne grzejniki oraz już wyeksploatowane kotły. Wszystko zmieniło się na lepsze w 2020 roku.
Inna gminna podstawówka - w Topczewie - postawiła na hipoterapię i to prawdopodobnie jako pierwsza placówka edukacyjna działająca w powiecie bielskim. Specjalnie wyszkolone konie służą przede wszystkim uczniom z orzeczeniem o niepełnosprawności, a tych w szkole uczy się kilkunastu. Kolejna dobra wiadomość dotyczy powstania nowego budynku szkolnego. Niedawno zadecydowano, że w ciągu najbliższych dwóch lat w Topczewie ma powstać upragniona sala gimnastyczna (boisko 12 na 24 m z zapleczem sanitarnym). Całość projektu opiewa na ok. 2,4 mln zł. Połowa to dofinansowanie rządowe, a kolejny 1,2 mln zł dorzuci gmina w własnego budżetu. Szkoła wzięła również udział w projekcie instalacji paneli fotowoltaicznych.
Społeczność i ciekawostki
6 stycznia wójt Rudki na jeden dzień stał się... królem. Wszystko dzięki udziałowi Marcina Gawrysiaka w inscenizacji w trakcie brańskiego Orszaku Trzech Króli. Odpowiednia charakteryzacja, czyli zmiana koloru skóry sprawiła, że większość osób nie rozpoznało kto odgrywa jedną z najważniejszych ról.
W Rudce - podobnie jak m.in. w Orli, Bielsku i Brańsku - stanęło serce na plastikowe nakrętki. Jest to jedna z form pomocy dla dzieci chorych na SMA, w którą zaangażowali się mieszkańcy gmin powiatu bielskiego. Pracownicy różnych instytucji z ich terenu wzięli również udział w zbiórkach pieniężnych i „Gaszyn challenge".
Na terenie gminy Wyszki pojawiły się nietypowe problemy ze zwierzętami. O ile ucieczka stada krów z pastwiska nie była niczym sensacyjnym, o tyle zwiedzanie gminy Wyszki przez egzotycznego i niezbyt przyjaznego dla ludzi jeżozwierza była zjawiskiem co najmniej niecodziennym. O jego agresji, zapewne wynikającej z lęku, przekonał się jeden z psów, pokłuty kolcami.
Kamil Pietraszko