Nazwa wsi Pawlinowo w gminie Orla pojawia się na kartach historii stosunkowo późno. Wcześniej wieś czy też majątek nazywany była Kruhła i pod tą nazwą funkcjonował np. w dokumentach w 1673 roku, kiedy jego właścicielem był Wespazjan Sienicki. Pod tą nazwą był wzmiankowany także w XVIII wieku (np. w latach 1727 i 1759) równorzędnie z nazwami: folwark Kruhłe, Krugłe, bądź Kuhłe-Pawlinowo.
W połowie XIX wieku majątek był własnością Konstancji Kość, zaś w 1856 Marcina i Pauliny Zawadzkiej - wówczas był nazywany Kruhłe-Pawlinowo od imienia właścicielki. Pod tą nazwą został zakupiony w 1874 roku od Weroniki Zawadzkiej (córki Marcina i Pauliny) przez Edwarda Georga Schulza, asesora kolegialnego, nadleśniczego Leśnictwa Bielskiego z siedzibą w Hołodach i jego żonę Katarzynę z Schoneberów. W tym czasie nastąpiła zmiana nazwy majątku na Pawlinowo, na cześć matki nowego właściciela Pauliny Berthy Schulz. Około 1900 roku majątek znalazł się w rękach Jerzego Schulza, a następnie Piotra Schulza, inżyniera kolejowego.
Edward Georg Schulz po 1874 roku rozpoczął budowę nowego dworu na siedlisku otoczonym bagnami, gdzie przeprowadzono meliorację i rozpoczęto zalesianie okolicznych terenów. Powstał wówczas parterowy drewniany budynek z wysokim poddaszem.
Majątek pierwotnie liczył przeszło 200 hektarów, jednak wkrótce zaczął się zmniejszać z powodu niewielkiego zainteresowanie właścicieli (podobno żaden z dziewięciu synów Piotra Szulca nie był zainteresowany przejęciem Pawlinowa, więc Piotr Szulc gospodarował tu z matką aż do jej śmierci w 1904 r., a następnie samodzielnie). Sprzedał on większość gruntów zostawiając sobie tylko około 15 ha, w tym centrum majątku, a za pieniądze uzyskane ze sprzedaży założył na początku XX w. w Pawlinowie cmentarz grzebalny, na którym wybudował rodzinną kaplicę grobową.
W okresie międzywojennym Piotr Szulc, który był inżynierem kolejnictwa i pracował do lat 30. XX w. na kolei, zaś gospodarstwa doglądał wtedy Żyd – Josel. W tym czasie większość gruntów wydzierżawiali sąsiedzi. Liczna rodzina Szulców zjawiała się tu czasem latem na wypoczynek. Ostatecznie w 1939 r. dwór w Pawlinowie został opuszczony przez właścicieli. Dobytek rozkradziono, a założenie uległo dewastacji. Po wojnie Szulcowie pojawili się w Pawlinowie, ale w nim nie zamieszkali, a jedynie Piotr Szulc wielokrotnie tam przyjeżdżał. Ok. 1970 r. część siedliska od użytkownika, który nabył go przez zasiedzenie, wykupił Jerzy Szulc, syn Piotra, który wyremontował zachowaną część dworu przystosowując ją do celów letniskowych. Do końca lat 80. XX w. rozebrane zostały dworskie budynki gospodarcze. Przetrwały jednak fragmenty dawnej kompozycji – część dworu, kanał parkowy, 2 stawy pośród lasu, wnętrze dawnego sadu, miejsce lokalizacji budynków gospodarczych (zabudowane 2 drewnianymi budynkami) oraz fragmenty nasadzeń ozdobnych wokół sadu, dworu i w parku nad kanałem.
W pobliżu dworu zachowały się fragmenty kaplicy rodowej Schulzów (w spolszczonej wersji - Szulców) wzniesionej przypuszczalnie w połowie lat 80-tych z fundacji Edwarda Georga Schulza na cmentarzu przeznaczonym na rodzinna nekropolię - obecnie cmentarz parafialny. Kaplica usytuowana na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi została wybudowana w stylu neoruskim z żółtej cegły na podmurówce z kamienia polnego. We wnętrzu pierwotnie otynkowanym, symboliczna płyta nagrobna Pauliny Berthy Schulz, wykonana zapewne już po 1945 roku z napisem cyrylicą Paulinie Szulc 1810-1904, fundacji Lidii Schulz. Obok kaplicy znajdują się częściowo zniszczone zębem czasu nagrobki rodziny Schulzów m.in. Iriny Mierowicz, córki Nadieżdy z Schulzów i Aleksego Mierowicza, lekarza stacjonującego w Bielsku 62. Suzdalskiego Pułku Piechoty oraz Borysa Daksergofa (zm. 1921) i Lubow z Schulzów Daksergof (zm. 1932). Pozostałe nagrobki należą m.in. Lizy Zykowej (zm 1910), Kseni Szymanowskiej (zm.1880), Pawła Schulza (zm.1882), Konrada Schulza (zm.1880), Żanetty von Trentovius (zm.1885), Lidii Schulz (zm. 1896), Edwarda Schulza (zm. 1898), Katarzyny Schulz, Borysa Syczewa (zm. 1912), Anny Juszkowej ( zm.1900), Tatiany Juszkowej (zm.1900) oraz Falków - Jerzego (zm.1913) i Eugenii (zm. 1932).
Opr. (ms)