Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej udostępniła na swoim profilu na facebooku film dokumentalny z 1943 roku. Przedstawia on ludzi z kolaboracyjnej z Niemcami formacji o nazwie Holenderska Służba Pracy, którzy przybywają na teren okupowanej Polski, aby uczyć cywilizacji i porządku miejscowych.
„Niedawno pewien Holender, p. Edwin, skontaktował się z naszym kolegą z Ciechanowca Zbigniewem Radziszewskim, a on z nami. Ten kontakt okazał się sensacyjny. Ujawnił dwa zachowane filmiki z 1943 r. ukazujące Białowieżę, Bielsk, Ciechanowiec i Kleszczele z wojennej perspektywy młodego Holendra. Cóż tutaj robił ów przybysz? Mało kto wie, że w 1943 i 1944 r. na terenie powiatu bielskiego przebywało kilkuset jego młodych rodaków, którzy zostali zwerbowani do batalionu robotniczego. Remontowali drogi, prowadzili prace melioracyjne, ale i zabezpieczali teren, wspomagając okupacyjne służby niemieckie. Członkowie Fundacji Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej zgromadzili już dość duży materiał historyczny dotyczący tej formacji i jej działań, który zostanie opublikowany. Wspomniany Holender jest wnukiem jednego z junaków pracujących na naszym terenie″ - czytamy na stronie Fundacji.
Zgodnie z kanonem filmu propagandowego miejscowi są przedstawiani jako brudni i zacofani, zaś Holendrzy pomagają im wznieść się na wyższy poziom cywilizacji. W filmie jest wiele kadrów z m.in Bielska Podlaskiego, Białegostoku, Ciechanowca i Kleszczel.
Holendrzy budują mosty, kopią rowy, regulują rzekę Nurzec itp. Na kadrach znajduje się sporo budynków z Bielska Podlaskiego. Dworzec, ratusz, kościół, cerkiew, ulice.
Film został nakręcony w 1943 r. Kilka miesięcy wcześniej Niemcy zlikwidowali bielskie getto i wywieźli niemal całą ludność żydowską do Treblinki, gdzie została wymordowana. Zaś latem 1943 roku w Lesie Pilickim Niemcy rozstrzelali kilkudziesięciu przedstawicieli bielskiej inteligencji wraz z rodzinami. Film zupełnie nie oddaje grozy tych wydarzeń.
Film dostępny jest na stronie in.beeldengeluid.nl.
Holenderska Służba Pracy (NAD) Nederlandsche Arbeidsdienst) była najpierw dobrowolną, a później obowiązkową służbą dla mężczyzn i kobiet w Holandii podczas niemieckiej okupacji Holandii w czasie II wojny światowej. Holendrzy pracowali przy budowie dróg i kanałów oraz w rolnictwie. Pobór trwał sześć miesięcy. Zajęcia w Holenderskiej Służbie Pracy miało docelowo przygotowywać Holendrów do kopania pułapek i okopów na potrzeby frontu wschodniego. Pod koniec poboru mężczyźni otrzymali ofertę pracy (na froncie), ale większość odmawiała.
(ms)